Türkiye’nin yeni PR’cısı Alpaytac ile İlginç Sözleşme:

Türkiye’nin yeni PR’cısı Alpaytac ile İlginç Lobi Sözleşmesi:

İlhan Tanır

Günümüzde Washington’da lobi yapmak yabancı devletler için bir gereklilik. Gerek ABD Kongresi gerekse ABD yönetimi ile ilişkilerde Washington’da bulunan lobi şirketlerinin çalışanlarının geçmişten gelen tecrübe ve yakınlıklarından dolayı Washington’daki güçlü kimselere ve kurumlara ulaşması ve lobi yaptığı ülkelerin argümanlarını anlatması tercih edilegelmiştir.

Türkiye’de uzun yıllardır bu geleneğe uymakta, ABD Kongresinden emekli olmuş eski ağır toplarının sahibi olduğu lobi şirketlerini kullanagelmiştir. Geçmişte bunlardan birisi Amerikan Temsilciler Meclisinde liderlik pozisyonları yapmış (Cumhuriyetçi) Bob Livingston’ın Livingston şirketi iken bir diğeri de yine (Demokrat) Richard Gephardt’ın sahibi olduğu lobi şirketleridir ki bu ismin de Washington’daki etkisi tartışılmazdı. Alpaytac Inc ise, yine Washington'da lobicilik konusunda çok profesyonel işler yapan ve dünyanın dört bir yanında ofisleri ile dikkat çeken Fleishman Hillardt'ın yerine sözleşme yapıldı. 

Turkiye Buyukelciliginin anlastigi Alpaytac Inc aslinda bir PR sirketi ve Chicago merkezli. Bunun yanısıra LB International Solutions, LLC de Washington’daki Türkiye Büyükelçiliği ile anlaşması var. (https://efile.fara.gov/pls/apex/f?p=171:130:8714450384268::NO::P130_CNTRY:TU)

Alpaytac Inc isimli şirket özellikle THY’nin başarılı bir promosyon kampanyasını ABD’de yürütmesiyle biliniyor. Chicago’daki bir PR şirketinin Washington’da ne kadar etkili bir lobi şirketi olabileceği ise soru işaretleri barındırıyor. Merak edip Türkiye Büyükelçiliği ile Alpaytac arasında Mayıs 2014 yılında imzalanan sözleşmeye baktım. Sözleşmedeki bazı maddeler ise gerçekten çok çarpıcı idi.

Öncelikle, Alpaytac ile Türkiye Büyükelçiliği arasındaki anlaşma Mayıs ayında, yani yeni Büyükelçi Serdar Kılıç’ın geldiği haftalarda yapılmış. Bu açıdan Alpaytac Inc’in Ankara’nın kararı olduğu ve Kılıç’ın bu kadar hızlı bir şekilde yeni bir lobi şirketi tavsiye etmesinin pek gerçekçi olmadığı görülüyor. Alpaytac nokta atışı olarak Ankara’dan talep edilmiş.

Alpaytac’ın son altı aydır ne gibi çalışmalar yaptığını şu adresten öğrenebilirsiniz. Buradan da görüldüğü gibi Alpaytac Washington’da ABD yönetimi ve Kongre bazlı pek de çalışma yap(a)mamış. Onun yerine sergiler açmış, mektuplar yazmış, haber ajansları ile randevular almış vs.

Anlaşma Şartlarından bazıları:

• Ödeme ve diğer masraflar

Sözleşmenin en ilginç hükümü para ödeme şekli: ''Hükümet (Türkiye) Alpaytac’a 1.420.000 (bir milyon dörtyüz yirmi milyon dolar) paranın bir milyon dolarını imza atıldığı gibi ödemeyi taahhüt'' ediyor. Washington’daki lobicilik işlerini azıcık takip eden herkes bilir ki, lobi şirketleri ile performansa dayalı ve aylık üzerinden (retainer) para ödenir. Anlaşılan miktarın üçte ikisinin imza ile ödenmesinin mantığı veya bir başka örneğini duymak çok isterim. 

Buna rağmen, daha önce Washington’da çalışmamış, Washington’da imza atıldığı tarihte ofisi dahi olmayan bir şirkete bir milyon dolarlık peşin para ödeme güveni nereden geliyor merak edilesi.

Yine Sözleşmeye göre, geri kalan 420 bin dolar ise ilk üç ayda ödenmiş. İlk üç ayda bütün parası ödenen bir şirketten, yılın geri kalanında çok yüksek bir performans beklenildiği ama bu beklentiyi Alpaytac’ın karşılaması için ne gibi bir motifi olacağı yine soru işareti.

• Türkçe Bilen Elemanı ve Washington'da Ofisi Olması Şartı!

Bir milyonu peşin ödenen PR şirketine şart koşulanlardan bir diğeri şu: İmzalandıktan sonraki 30 gün içinde Alpaytac’ın Washington’da bir ofis açması! Ayrıca ‘’Türk ve Amerikan siyasi gelişmelerini anlayabilacek, Türkçe konuşabilecek en azından bir kişinin çalışıyor olması.’’ Yanlış okumadınız, Washington’da Türkiye için lobi yapacak şirketin ofisi yok ve gelişmelere hakim bir kişinin işe alınması şart koşuluyor! Bunlar zaten olması gerekmez mi? Washington’da ofisi olmayan bir şirket hangi bağları ve etkisiyle Türkiye lehine lobi yapabilir. Sorular, sorular.

• Genç Siviller Bağlantısı

Sözleşmede imzası olan bir başka isim ise, Genç Siviller Grubu adına Ceren Kenar. Genç Siviller, Alpaytac’a, the Guardian-The Observer, Le Monde ve Washington Post’ta ‘Dünya Beşten Büyüktür’ adlı kampanya için ilanlar verilmesi için yaklaşık olarak 62 bin dolar para ödemiş. (Dün Bozkır’ın Washington gezisini anlatırken, hiç planlamadığım halde şu cümleye yer vermiştim: ‘’Gördüğüm PR anlaşma metnine göre, Alpaytac de Genç Siviller adına Ceren Kenar ile bir anlaşma imzalamış. Genç Sivillere tam olarak ne kadar ödendiğini göremiyoruz’’ Bu iki cümlenin ilki doğru, ikincisi ise yanlış. Genç Siviller burada ‘işveren’ olan ve onbinlerce doları Alpaytac’a ödeyen kurum, Alpaytac’dan para alan değil. Bu yanlıştan dolayı özür diliyorum. Günümüzdeki karmaşa ortamında insanların ‘yanlış’ yapabileceği değil muhakkak ‘art niyetli’ bir saldırı yapması farzediliyor, bu benim için doğru değil ve olmayacak. Bana twitter ve DM’den Genç Sivillerin nasıl fonlandığı ve bu paraları nasıl ödedikleri soruldu. Bunu bilmiyorum, websayfalarında yazarlar sanmıştım. Belki bir açıklama yaparlarsa iyi olur.)

Türkiye’nin ABD’deki Lobi Kanatları Kırıldı

Son 1 yıl içinde Türkiye lehine çok önemli lobicilik gücü olan Amerikan-Türk Konseyi (ATC) başkanı yerinden edilerek, ATC’nin Washington'daki o eski itibarı ve gücü kırıldı. DEİK, tamamen bir devlet kuruluşu haline getirilerek, ABD’deki değeri nötr hale getirildi. 50 eyalette de var olan ve etkili olan Cemaat yakını dernekler bilindiği gibi hükümet aleyhine çalışıyor. İşi bizzat lobicilik olan şirket olarak yaklaşık 1.5 milyon dolar ödenen şirketin ise Washington’da ne geçmişi var ne de düne kadar ofisi var.

Washington'ın en güçlü lobisi olan Amerikan-Musevi lobisi de, Erdoğan'ın anti-semite olarak algınanan sözleri ve Türkiye-İsrail ilişkilerinin kötülüğünden dolayı, Türkiye lehine lobi yapmaktan vazgeçti. Bu lobi, Türkiye için önceki yıllardaki en güçlü yardımcılardan biri idi Washington'da.

2015 yılındaki Nisan ayına, yani 1915 Ermeni tehcirinin 100. yılına yavaşça ilerliyoruz. AKP hükümetinin ABD lobi kanadı kırık ve dökük. Daha doğrusu AKP bu kanadı kırdı ve döktü.

Sözleşmenin Tam Metni:

Not: Yukarıdaki konularla ilgili hem Alpaytac'a hem de Büyükelçiliğe ulaşarak yukarıda soruduğum bazı soruların cevabını arayacağım. Yeni cevaplar gelirse yeni bir blog yazacağım.

Update 1: Genc Sivillerin odemelerini gosteren FARA dokumani: http://www.fara.gov/docs/6224-Supplemental-Statement-20141230-1.pdf

Update 2: Alpaytac ile yapilan sozlesmenin baska bir linki, bircoklari yukaridakini acamamis: http://www.fara.gov/docs/6224-Exhibit-AB-20140523-1.pdf